Egzamin czeladniczy
Tytuł zawodowy czeladnika porównywalny jest z tytułem technika kelnera. Absolwent potrafi przygotować salę do obsługi konsumenta, wykonać wszystkie czynności związane z obsługą i rozliczyć wykonane usługi. Dodatkowo zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska, przewiduje możliwe zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia. Zna również przepisy prawa związane z wykonywaną pracą, m.in prawo pracy, prawo handlowe.
Warunki dopuszczenia do egzaminu
Warunki dopuszczenia do egzaminu czeladniczego określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dziennik Ustaw z 2012 r., pozycja 1117).
Do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:
- ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;
- jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej, prowadzącej kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;
- posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;
- posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.
Wymagane dokumenty
Wymagane dokumenty do egzaminu czeladniczego:
- kopię dokumentów potwierdzających spełnianie jednego z wyżej wymienionych warunków oraz oryginały tych dokumentów w celu potwierdzenia zgodności kopii z oryginałem,
- wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego,
- fotografia (aktualna, czytelnie podpisana, format legitymacyjny/dowodowy),
- dowód opłaty egzaminacyjnej.
Młodociani pracownicy:
- świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, lub ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i zaświadczenie o ukończeniu kursu przygotowującego do egzaminu lub oświadczenie mistrza szkolącego o przygotowaniu teoretycznym kandydata do egzaminu,
- umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego wraz z zaświadczeniem ukończenia nauki zawodu wystawionym przez pracodawcę i potwierdzonym przez cech (jeżeli pracodawca jest członkiem cechu),
- w przypadku zaliczenia nauki zawodu u kilku pracodawców należy dołączyć wszystkie umowy o pracę wraz z świadectwami pracy, a w przypadku zaliczenia nauki w szkole – zaświadczenie o okresie nauki zawodu.
Kandydaci z wolnego naboru:
- dokument(y) potwierdzający(e) wymagany okres wykonywania zawodu,
- świadectwo ukończenia szkoły,
- zaświadczenie ukończenia przygotowania zawodowego dorosłych
- tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym osoba zdaje egzamin,
- świadectwo uzyskania co najmniej 1 kwalifikacji w zawodzie, w którym osoba zdaje egzamin lub zaświadczenie zdania egzaminu sprawdzającego po ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych,
- zaświadczenie o przynależności kandydata lub pracodawcy kandydata do cechu (dokument nie jest wymagany od właścicieli zakładów niezrzeszonych).
Przebieg egzaminu
Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego i teoretycznego. Kandydat zgłasza się na każdy etap egzaminu z dowodem osobistym lub innym dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość.
Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na rozwiązaniu testu. Część ustna egzaminu polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z tematów m.in. technologii, maszynoznawstwa, materiałoznawstwa. Czas trwania części ustnej nie może być dłuższy niż 30 minut.
Etapu praktycznego nie może trwać krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni. Etap praktyczny odbywa się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych.
Osoby, które zdały egzamin, otrzymują świadectwo czeladnicze w terminie do miesiąca od dnia zdania egzaminu.
Osoby, które nie zdały egzaminu mają prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego tylko te tematy albo te zadania, z których otrzymały ocenę niedostateczną.
źrółdło: Izba Rzemieślnicza Mazowsza, Kurpi i Podlasia w Warszawie